software

Geld verdienen aan een app

In 2011 schreef ik een blog wie kan geld verdienen aan een app. In die blog vermeldde ik dat het auteursrecht op de software berust bij de maker daarvan. Inmiddels is medio 2015 het auteurscontractenrecht in werking getreden. Wat zijn de consequenties voor software?

Auteurscontractenrecht

Het auteurscontractenrecht is bedoeld om de positie van natuurlijke personen als maker van auteursrechtelijk beschermde werken ten opzichte van de exploitanten hiervan te versterken. Het moet gaan om natuurlijke personen die maker zijn, dus bijvoorbeeld freelancers, en hun rechten laten exploiteren door een derde. De exploitant zorgt ervoor dat het werk voor het publiek beschikbaar wordt.

Vooral schrijvers, filmmakers en musici maken vaak gebruik van een exploitant.

Inhoud auteurscontractenrecht

De punten die het meest zijn besproken inzake het auteurscontractenrecht betreffen:

Het recht op een billijke vergoeding voor de maker. Er dient een redelijke, minimale vergoeding te worden betaald aan de maker. Deze vergoeding kan per branche door overheid worden vastgesteld.

De bestsellersbepaling. Als een werk een enorm succes wordt en de verhouding tussen de vergoeding die de maker heeft ontvangen enorm afwijkt van de opbrengsten door exploitatie van dat werk heeft de maker recht op een aanvullende vergoeding.

Non-usus. Als een werk niet voldoende wordt geëxploiteerd door een exploitant dan mag een maker de overdracht of licentie ontbinden.

Akte verplicht bij exclusieve licentie. Overdracht van auteursrechten was alleen mogelijk bij akte. Ook voor het verstrekken van een exclusieve licentie is voortaan een akte verplicht.

In eerste instantie was er behoorlijk veel onduidelijkheid of deze nieuwe regelgeving ook zou gelden voor software. In beginsel is het antwoord hierop ja maar alleen wanneer bijvoorbeeld een programmeur een app ontwikkelt en die laat exploiteren door een uitgeverij in apps.

Volgens de nadere Memorie van Antwoord zal het auteurscontractenrecht vaak niet van toepassing zijn in de softwarebranche.

Alleen wanneer het hoofddoel van de overeenkomst exploitatie van het werk betreft geldt het auteurscontractenrecht. De nieuwe regelgeving geldt dus niet in het geval er sprake is van een overeenkomst van opdracht die direct met de eindgebruiker wordt gesloten of wanneer het werk specifiek voor een opdrachtgever wordt vervaardigd.

Wie kan geld verdienen aan een app?

Stel je bent software ontwikkelaar en hebt een app ontwikkeld waarmee veel geld kan worden verdiend. Wanneer je een dergelijke app in opdracht van een ander hebt ontwikkeld komt de vraag om de hoek kijken aan welke partij de exclusieve rechten op dat specifieke stuk software toekomen. Is het de programmeur of toch de opdrachtgever? En over welke rechten hebben we het eigenlijk?

Auteursrecht
Het auteursrecht komt toe aan een werk dat een eigen oorspronkelijk karakter bezit en daarnaast het stempel van de maker draagt. Het begrip “werk” wordt steeds ruimer geïnterpreteerd. Software en het voorbereidend materiaal wordt specifiek genoemd als werk waarop auteursrecht rust. Op het moment dat de software wordt ontwikkeld waarbij wordt voldaan aan het oorspronkelijkheidsvereiste ontstaat door creatie het auteursrecht bij de maker van de software.

Maker
In de meeste gevallen zal de ontwikkelaar/programmeur de maker en dus rechthebbende zijn. Echter wanneer de ontwikkelaar in dienst is van een werkgever komt het auteursrecht in de meeste gevallen toe aan werkgever (artikel 7 Auteurswet). Indien software echter naar het ontwerp van een derde en onder diens leiding en toezicht tot stand wordt gebracht dan rusten de rechten bij die partij. Dit is geregeld in artikel 6 van de Auteurswet.

Rechtbank Almelo heeft op 24 maart 2011 in Kort Geding een uitspraak gedaan op dit gebied. Er werd betoogd dat door een partij in opdracht en voor rekening van een leverancier/opdrachtgever verder ontwikkelde computerapplicaties tot stand gebracht naar het ontwerp van die opdrachtgever en onder haar leiding en toezicht. Op basis hiervan beweert leverancier/opdrachtgever dat zij als de maker van die applicaties moet worden aangemerkt. Helaas kon in kort geding niet worden vastgesteld welke partij auteursrechthebbende was op computerapplicaties en dus zal eventueel een vervolgprocedure moeten worden afgewacht.

Om mogelijke onduidelijkheid op dit gebied uit te sluiten zou je als leverancier/opdrachtgever kunnen bedingen dat je sowieso de rechten op de software overgedragen krijgt.

Octrooirecht
Algemeen wordt aangenomen dat het in Europa vrijwel onmogelijk is software te octrooieren. Echter als de functionaliteit van de software nieuw en inventief is dan zijn er zeker mogelijkheden tot octrooieren. De software dient dan wel een bepaald probleem op te lossen en deze oplossing moet niet voor de hand liggen voor het probleem. Zie hiervoor ook dit artikel dat onder meer is gepubliceerd in de Automatiseringsgids.

Met een octrooi verkrijgt de octrooiaanvrager het uitsluitend, exclusieve recht op het uitbaten van de uitvinding zoals vastgelegd in de octrooiaanvrage gedurende een beperkte tijd (in de meeste landen maximaal twintig jaar, te rekenen van de indieningdatum van de octrooiaanvrage).

Octrooihouder
In beginsel wordt de aanvrager van een octrooi als de uitvinder beschouwd (artikel 8 Rijksoctrooiwet 1995). In artikel 12 ROW 1995 worden specifieke situaties vermeld voor de situatie dat iemand in dienstverband, in het kader van een opleiding of tijdens onderzoek aan een universiteit, hogeschool of andere onderzoeksinstelling een uitvinding doet. De aanspraak op octrooi komt toe aan de werkgever wanneer de aard van de dienstbetrekking meebrengt dat werknemer uitvindingen doet van dezelfde soort als die waarop de octrooiaanvrage betrekking heeft. De aanspraak op octrooi komt in alle gevallen toe aan de onderzoeksinstelling of aan degene voor wie de werkzaamheden worden verricht in het kader van een opleiding.

Van de regels van artikel 12 kan bij overeenkomst worden afgeweken. Vaak worden regels opgenomen in het arbeidscontract of in een afzonderlijk contract.

Tenslotte
Het is altijd aan te raden heldere, duidelijke afspraken te maken over de intellectuele eigendomsrechten op software die ten behoeve van een opdrachtgever door een ontwikkelaar wordt geprogrammeerd. Vaak zie je dat bij aanvang van de opdracht iets dergelijks niet wordt geregeld en pas wanneer bijvoorbeeld een app geld op gaat leveren wordt dit een issue.

Downloaden mag het nu wel of niet?

Mijn kinderen vinden het maar flauw dat ze hun Wii spellen van mij moeten kopen. “Waarom moet dat dan mam?” Ik leg ze dan uit dat de makers van deze spellen auteursrecht hebben en dat het nu eenmaal niet is toegestaan om deze te downloaden. “Maar hoe zit dat dan met muziek en films?” is vaak de vervolgvraag. Nu is het lastig uit te leggen dat dit echt 2 verschillende dingen zijn.

Muziek & films
Downloaden van muziek en films is in Nederland toegestaan voor zover het gaat om een kopie voor eigen oefening, studie of gebruik (strikt thuiskopie). Je mag dus niet voor een ander een kopie maken. Het is ook niet langer relevant of de bron van waar je download legaal is of niet.

Alhoewel het downloaden van muziek en films dus legaal is, is het nog steeds in de meeste gevallen niet toegestaan om dergelijke bestanden beschikbaar te stellen (uploaden). Dit houdt in dat je voorzichtig dient te zijn met de P2P programma’s waarbij je normaal gesproken automatisch je eigen bestanden aanbiedt. Er zijn echter steeds meer newsservers waarbij je bestanden kunt downloaden uit nieuwsgroepen terwijl er geen sprake is van uploaden.

Software
Het is echter absoluut niet toegestaan om software en games te downloaden. Dit betekent dus dat het zowel verboden is om Office pakketten te downloaden als Wii of Nintendo spellen. Slechts wanneer je een origineel exemplaar bezit is het toegestaan een reservekopie hiervan te maken. In alle andere gevallen is het downloaden van software en games illegaal.

Handhaving
De Stichting Brein onderneemt de acties ten opzichte van inbreukmakers en zij hebben enkele spraakmakende zaken gevoerd. Ook zijn er acties gericht tegen Brein vanwege hun opstelling.